I. POD ZABOREM AUSTRIACKIM (1772 - 1918)

Po uzyskaniu autonomii przez Galicję w zaborze austriackim powstały dość szerokie możliwości rozwoju polskiego szkolnictwa. Sejm Krajowy działający we Lwowie utworzył w 1866 r. Radę Szkolną Krajową, która miała sprawować nadzór nad polskimi szkołami ludowymi i średnimi na terenie Galicji. W sześć lat później, w 1872 r., Sejm Krajowy podjął ustawę o organizacji szkolnictwa ludowego w Galicji. Został wprowadzony obowiązek szkolny i bezpłatność nauczania. Był to rok, w którym obchodzono setną rocznicę pierwszego rozbioru Polski. We Lwowie powołano komitet, który zbierał fundusze na funkcjonowanie polskich szkół. Wydał on odezwę, z której dowiadujemy się, że w Galicji były wówczas dwie szkoły na pięć gmin, 3500 gmin było bez szkół, a na 100 dwunastoletnich dzieci zobowiązanych chodzić do szkoły, uczęszczało zaledwie dwadzieścia. Przeszło 600 tysięcy dzieci nie umiało pisać.

W 1884 r. Sejm Krajowy uchwalił ustawę wprowadzającą dwa typy szkół ludowych: miejski z szerokim i wiejski z zawężonym programem nauczania, według którego nauka trwała 4 lata, z tym, że do trzeciej i czwartej klasy dziecko uczęszczało po dwa lata. Szkoła w Zalesiu zaczęła więc prawdopodobnie funkcjonować w drugiej połowie XIX lub na początku XX wieku. Do naszej wsi przybył nauczyciel, który uczył w prywatnym domu rodziny Panków i Mendralów (Mędralów?).

W „Metryce Szkolnej" figuruje pieczęć: „Zarząd Szkoły Powszechnej w Zalesiu", a pierwsze zapisy dotyczą roku szkolnego 1904/1905. Wpisani uczniowie byli urodzeni w 1893 roku. Podanych jest sześć nazwisk dziewcząt, brakuje natomiast nazwisk chłopców. Od 1904 r. nauczycielem i kierownikiem szkoły w Zalesiu był Kazimierz Bętkowski.

Pierwszy budynek szkolny wybudowano w 1910 r. Początkowo była to szkoła czteroklasowa, o jednej sali szkolnej i mieszkaniu nauczycielskim. Z „Metryki Szkolnej" czerpiemy informacje o uczniach: dacie urodzenia, roku szkolnym i roku nauki, dalszych losach (przeniesieniu się do innej miejscowości, śmierci, wydaleniu ze szkoły itp.), imionach ich rodziców oraz wyznaniu religijnym (rzymsko-katolickie i mojżeszowe). Klasy były nieliczne. Wielu uczniów nie uczęszczało systematycznie do szkoły ze względu na trudną sytuację materialną i fakt, że niektórzy z nich musieli podejmować pracę fizyczną np. służbę, aby móc utrzymać się przy życiu. Szkoła w Zalesiu funkcjonowała w czasie l wojny światowej jako Szkoła Ludowa, jedno klasowa mieszana, 4 stopnia (stopień I, II, III, IV) podległa pod Okręg Szkolny Łańcut, kraj: Galicja.

Z „Katalogu Klasowego" wraz z „Wykazem Klasyfikacyjnym na rok szkolny 1915/16" czerpiemy informacje, że stosowano następującą skalę ocen:

• zachowania się:

1. chwalebne, 2. zadowalające, 3. odpowiednie, 4. mniej odpowiednie, 5. nieodpowiednie;

• pilności :

1. wytrwała, 2. zadowalająca, 3. dostateczna, 4. niejednostajna, 5. mała;

• postępu:

1. bardzo dobry, 2. dobry, 3. dostateczny, 4 mierny, 5. niedostateczny;

• porządku zewnętrznego:

1. bardzo staranny, 2. staranny,

3. mniej staranny, 4. niestaranny, 5. niedbały.

Uczono wówczas „przedmiotów naukowych” : w nauce religii, w czytaniu, pisaniu, w języku polskim, w języku ruskim ( nie ma ocen), w języku niemieckim (brak ocen), w rachunkach w połączeniu o formach geometrycznych.

Religii uczyli wówczas księża wikariusze: Jan Łokietek od 1903 r., Władysław Łańcucki (1907-09), Leon Piuda (1911-1913), Zygmunt Boczkaj (?) (1913-1917), Jan Pietruszka (1917-1918), Adolf Zaburo (Łabur?) (?).

Mimo trudnych warunków ekonomicznych, przysłowiowej „biedy galicyjskiej" pogłębionej działaniami wojennymi, pedagodzy podejmowali trud nauczania i patriotycznego wychowania dzieci.

II.    MIĘDZY I A II WOJNĄ ŚWIATOWĄ (1918 -1939)

 

W 1918 r. zakończyła się I wojna światowa. Polska odzyskała niepodległość po 123 latach niewoli.

Z dokumentacji szkolnej dowiadujemy się, że w roku odzyskania przez Polskę niepodległości „nie zaszedł wypadek narodzin chłopców w Zalesiu."

„Ustawa o zakładaniu i utrzymywaniu publicznych szkół powszechnych" z 17 lutego 1922 roku uporządkowała sprawę szkolnictwa w niepodległej Polsce do 1932 roku. Szkoła była obowiązkowa i bezpłatna. Jej stopień organizacyjny był uzależniony od liczby dzieci w obwodzie szkolnym. Jeśli liczba dzieci w wieku szkolnym nie przekroczyła 60, miała być organizowana szkoła jednoklasowa o jednym nauczycielu, realizująca program czterech klas; przy liczbie dzieci 61-100 szkoła dwuklasowa o 2 nauczycielach itp. Pełna siedmioklasowa szkoła mogła funkcjonować, jeśli uczęszczało do niej ponad 300 uczniów.

W okresie międzywojennym liczba uczniów zapisanych do szkoły w Zalesiu wahała się w granicach sześćdziesięciu (na początku roku szkolnego 1919/20 zapisanych było 35 chłopców i 33 dziewcząt). Szkoła była jednoklasowa i uczył j eden nauczyciel (kierownik). Podlegała pod Okręg Szkolny Łańcut, a od roku szkolnego 1927/28 pod Okręg Szkolny Lwów, Powiat Łańcut.

Z zachowanej dokumentacji wynika, że szkoła ludowa w Zalesiu była szkołą 1-klasową, o stopniu I, II, III, IV i roku nauki: 1,2,3,4,5 ( i 6 w roku szkolnym 1924/1925). Informacja o istnieniu siódmego rocznika pojawia się w roku szkolnym 1926/1927.

Kilkakrotnie w tym czasie zmieniały się przedmioty, ich nazewnictwo, skala i rodzaj ocen. W roku szkolnym 1922/23 wprowadzona była nowa skala ocen:

• zachowania się: 1. chwalebne, 2. zadowalające, 3. odpowiednie, 4. nieodpowiednie;
• pilności: wytrwała, zadowalająca, dostateczna, mała;
• postępu: bardzo dobry, dobry, dostateczny, niedostateczny;
• porządku zewnętrznego: bardzo staranny, staranny, mniej staranny, niedbały.

Po zmianach w roku szkolnym 1927/28 skala stopni przedstawiała się następująco:

• ze sprawowania się: bardzo dobry, dobry, odpowiedni, nieodpowiedni;
• z nauki przedmiotów: bardzo dobry, dobry, dostateczny, niedostateczny;
• wynik ogólny: bardzo dobry, dobry, dostateczny, niedostateczny.

Duże zmiany w ustroju szkolnictwa powszechnego przyniosła reforma szkolna z 1932

roku. Szkoły powszechne podzielono na szkoły I, II i III stopnia.

Szkoła powszechna I stopnia posiadała cztery klasy, z których I i II miały kurs jednoroczny, kl. III - kurs dwuletni (rocznik 3 i 4), a klasa IV - kurs trzyletni (5, 6, 7).

Szkoła powszechna II stopnia posiadała sześć klas, z których I, II, III, IV, V miały kurs jednoroczny, a kl. VI kurs dwuletni. Szkoła powszechna III stopnia posiadała siedem klas o kursie jednorocznym.

W „Księdze Ocen Sprawowania i Postępów w Nauce Uczniów" w roku szkolnym 1938/39 pojawił się zapis, że nasza szkoła jest Publiczną Szkołą Powszechną stopnia I imienia św. Jana Kantego z polskim językiem nauczania w Zalesiu.

Posiadamy również świadectwo szkolne z 21 czerwca 1938 roku Zofii Panek uczennicy klasy trzeciej, potwierdzające fakt, że szkoła w Zalesiu nosiła imię Jana Kantego.

Uczono wówczas następujących przedmiotów: religii, języka polskiego, historii, geografii, nauki o przyrodzie, arytmetyki z geometrią, rysunku, zajęć praktycznych, śpiewu i ćwiczeń cielesnych (rok szkolny 1937/38).

Nie wszystkie dzieci realizowały obowiązek szkolny. Przyczyną były złe warunki materialne mieszkańców wsi, często też brak zrozumienia dla potrzeby pobierania nauki. Najniższa frekwencja była jesienią i na wiosnę. Dzieci musiały wtedy pomagać rodzicom w pracach polowych.

W latach 30-tych XX wieku prowadzona była przez upoważnione fachowe służby dokumentacja dotycząca stanu zdrowia i higieny. Dowiadujemy się z niej m. in., że w roku szkolnym 1934/35 wiele dzieci chorowało na koklusz i grypę. Naprawiono studnię szkolną i zrobiono nad nią daszek zgodnie ze wskazówkami lekarza powiatowego (Jurkowskiego?). Wodę z miejscowych studni wysłano do badania do Warszawy. Zalecono również wyczyścić je a betony wybielić wapnem. Na wiosnę prowadzono dożywianie uczniów.

Wszystkie zaplanowane działania miały na celu wpojenie uczniom podstawowych zasad higieny, co miało wpłynąć na polepszenie sytuacji zdrowotnej mieszkańców wioski.

Dużą wagę przywiązywano do uczenia dzieci patriotyzmu, dlatego obchodzono święta i uroczystości państwowe, m. in. rocznicę odzyskania niepodległości, imieniny dostojników państwowych, rocznicę uchwalenia Konstytucji 3 Maja. Popularnymi formami obchodzenia świąt były: poranek, defilada, sadzenie drzewek czy wspólna msza w kościele parafialnym w Medyni Głogowskiej.

Pod względem wyznaniowym uczniowie szkoły w Zalesiu pochodzili w większości z rodzin rzymsko-katolickich. Mniejszość stanowiły dzieci wyznania mojżeszowego.

Religii uczyli w okresie międzywojennym księża: S. (Jan?) Zajdel (1919-1920), Adolf Gdula (od 1921?), Franciszek Muras (1934-37) Walerian Motyka (1937-38) i Tadeusz Gonet.

Ważną rolę w okresie międzywojennym odgrywała Rada Szkolna, w skład której wchodzili ludzie najbardziej wpływowi w Zalesiu, m. in. naczelnik gminy, kierownik szkoły, zarządca lasów i rodzice uczniów. Uczestniczyła ona m. in. w przygotowaniu budżetu szkoły uchwalanego przeważnie w listopadzie każdego roku. Rozliczenie budżetu i zamknięcie rachunków funduszu szkolnego odbywało się wiosną każdego roku. Sytuacja finansowa szkoły nie była dobra. Budżet jest wysoki w latach 20-tych XX wieku (np. w 1928 - 975 zł), a w kolejnych spada (np. 1931/32- 352 zł, 1935/36 - 333 zł 60 gr). Szkoła borykała się więc z trudnościami finansowymi.

Większe inwestycje to:

-     postawienie pieca kaflowego w klasie i mieszkaniu
nauczyciela (prawdopodobnie nie wykonano),

-     bielenie klasy i mieszkania,

-     odtynkowanie wszystkich okien, zacieranie popękanego muru
i remont dachu na budynku.

Starano się doposażać bibliotekę szkolną i zakupić pomoce, np. termometr, portrety sławnych Polaków. Planowano:

-     zakup nowych wzorowych ławek szkolnych (gdyż stare były
wadliwe i mogły przyczynić się do kalectwa dzieci),

-     naprawę ogrodzenia,

-     remont pieca (w zimie temperatura w klasie dochodziła do 5°C),

-     remont drewutni, stajni (budynku gospodarczego).

Nie zrealizowano tych planów ze względu na brak funduszy i wybuch II wojny światowej.

III. W LATACH II WOJNY ŚWIATOWEJ

(1939 -1945)

l września 1939 r. wybuchła II wojna światowa. Zalesię zostało zajęte przez wojska niemieckie i znalazło się na terenie Generalnego Gubernatorstwa. Szkoła musiała się podporządkować zarządzeniom niemieckich inspektorów. Okupant zniósł m. in. naukę historii i geografii, zakazał używania przedwojennych podręczników i ograniczył liczbę godzin nauki.

W Zalesiu nauka w tym czasie odbywała się w świetlicy w domu ludowym. W przybudówce szkolnej od strony południowej odbierany był przez Niemców kontyngent (ze wspomnień p. Władysława Jurka).

W dokumentacji szkolnej brakuje informacji o roku szkolnym 1939/40. Jest lista dzieci w wieku szkolnym urodzonych w 1933 r., które rozpoczęły naukę w roku szkolnym 1940/41. Spośród 6 uczniów zapisanych na liście, niektórzy ukończyli kl. VI w roku szkolnym 1948/49, a pozostali kl. VII.

Z dokumentu „Oceny ze sprawowania i postępów w nauce" (Beurteilung der Fuhrung und Unterrichtsfortschritte der Schiiler") na rok szkolny 1941/42 i 1942/43 uzyskujemy informacje, że w Zalesiu funkcjonowały klasy I - IV. Szkoła nosiła nazwę: „Polska Publiczna Szkoła Powszechna w Zalesiu", Rejon wizytacyjny IV. Wystawiane były oceny z przedmiotów: sprawowanie, język polski, nauka o przyrodzie, arytmetyka z geometrią, rysunki, zajęcia praktyczne, śpiew, ćwiczenia cielesne i roboty kobiece. Z roku szkolnego 1943/44 zachowały się „Oceny ..." oraz „Dziennik" klas I, II, III z informacją, że szkoła w Zalesiu podlega pod Distrikt Kraków, Kreis (powiat) Jarosław, Gemeinde (gmina) Czarna. „Zensur - Buch" czyli Księga Ocen dla kl. II, III i IV na rok szkolny 1944/45 rozszerza również naszą wiedzę o szkolnictwie w Zalesiu.

Druga wojna światowa zakończyła się dla naszej miejscowości i regionu w lipcu 1944 roku. Medynia Głogowska została wyzwolona 27 lipca 1944 r. przez wojska radzieckie: 60 Armię Ogólnowojskową (dowódca gen. płk Paweł Kuroczkin) l Frontu Ukraińskiego. W zasięgu jego działań znalazło się również Zalesie.

 

IV.   PO II WOJNIE ŚWIATOWEJ (1945 - 2004)

A.    ZMIANY ORGANIZACYJNE W LATACH 1945 - 2004

Po II wojnie światowej szkoła polska miała być jednolita, powszechna, obowiązkowa i bezpłatna. Już w roku szkolnym 1944/45 został zniesiony podział szkoły powszechnej na trzy stopnie organizacyjne. Zlikwidowano klasy dwu - i trzyletnie i wprowadzono zasadę klas jednorocznych. W latach czterdziestych szkoła funkcjonowała w oparciu o wzory    przedwojenne. Obchodzono tradycyjne święta uroczystości patriotyczne, często w połączeniu z nabożeństwem w kościele parafialnym w Medyni Głogowskiej.

Stopniowo władza komunistyczna narzucała szkole nowe święta, np. l Maja, Święto Oświaty (późniejsze Dni Oświaty, Książki i Prasy), obchody rocznicy rewolucji październikowej, urodzin generalissimusa Stalina, śmierci W.I. Lenina, utworzenia Armii Czerwonej, „wyzwolenia" Warszawy przez Armię Radziecką, Dnia Zwycięstwa, utworzenia Polskiej Partii Robotniczej, Święta Odrodzenia Polski czy „Dziadka Mrożą" (a nie świętego Mikołaja). Wiele z nich było obchodzonych do 1989 r., czyli końca PRL-u. Narzucono również sposoby obchodzenia wspomnianych uroczystości. Były to: zobowiązania, warty Bierutowskie, apele, odczyty, pogadanki, poranki, udział grup uczniowskich w pochodzie pierwszomajowym w Łańcucie (dowożono je tam furmanką), wystawa dzieł Stalina, marsze patrolowe, np. szlakiem gen. Karola Świerczewskiego, noszenie transparentów, korespondencja ze „Światem Młodych" i kolegami ze Związku Radzieckiego czy deklamowanie okolicznościowych wierszy i śpiewanie pieśni, także w języku rosyjskim.

Musiały funkcjonować w szkole organizacje takie jak: Szkolne Koło Przyjaciół ZSRR czy Drużyna Harcerska i Zuchowa (ZHP), które miały charakter ideologiczny. Działały również: PCK, SKO (Szkolna Kasa Oszczędności) i Szkolne Koło „Odbudujemy Warszawę".

W planach pracy szkoły uwzględniano zagadnienie realizacji w praktyce zasad marksizmu dialektycznego i historycznego, wykorzystania w nauczaniu i wychowaniu treści Konstytucji i zadań planów społeczno -- gospodarczych, oddziaływania szkoły na socjalistyczną przebudowę wsi i dokształcania ideowo - politycznego grona nauczycielskiego. Wszelkim imprezom sportowym też starano się nadać odpowiedni poziom polityczno - wychowawczy i propagandowy.

W latach powojennych, szczególnie 50-tych, szkoła odgrywała ważną rolę w walce z analfabetyzmem. Prowadziła ewidencję analfabetów i półanalfabetów oraz nauczanie grupowe i indywidualne. Organizowała dożywianie, m. in. w kwietniu 1951r. szkoła w Zalesiu otrzymała z UNICEF - u 50 kg mleka w proszku na ten cel. We wrześniu 1948 r. została uruchomiona w Zalesiu klasa siódma. W rok później wprowadzono do szkoły język rosyjski na miejsce „trudnego" języka francuskiego.

Po 1956r. nastąpiły zmiany w polityce, gospodarce i kulturze a także w programach nauczania i podręcznikach szkolnych. Wydawało się, że nastąpiła „odwilż", ale założenia ideologii komunistycznej nadal miały być realizowane w polskiej szkole. Przestrzegano również świeckości nauczania. Nauczyciele starali się mieć stały kontakt z rodzicami, byli zobowiązani śledzić wywiązywanie się mieszkańców Zalesia z obowiązkowych dostaw i kontraktowania roślin oleistych i kukurydzy. Poprzez tworzenie m. in. zespołów uprawowych czy zespołu kopcowej produkcji cegły mieli wykazywać wyższość gospodarki kolektywnej nad indywidualną. Propagowali też akcję osiedleńczą, dzięki czemu kilka rodzin wyjechało na Ziemie Odzyskane. Zwracali uwagę na czystość, higienę. Organizowali konkursy czystości, kursy sanitarne oraz pogadanki dla uczniów i mieszkańców wsi na temat chorób zakaźnych, alkoholizmu i higieny osobistej.

W latach 50-tych XX wieku ze względu na małą liczbę uczniów - około stu - pracowano w klasach łączonych, np. w roku szkolnym 1953/54, 1955/56, czy 1958/59 łączono kl. I i 11, 111 i IV, V i VI, a VII uczyła się oddzielnie. Klasa szósta i siódma zdawały na koniec roku egzaminy końcowe: pisemny z języka polskiego (wypracowanie i dyktando) i matematyki oraz ustny z języka polskiego, biologii (kl. VI), matematyki, geografii (kl. VII) i nauki o Konstytucji (kl. VII).

Na początku lat 60-tych szkoła w Zalesiu była nadal siedmioklasowa. Uczniowie uczyli się w 4 izbach lekcyjnych mieszczących się w dwóch budynkach. Nauka odbywała się na dwie zmiany. Liczba uczniów w szkole przekraczała sto, np. w roku szkolnym 1960/61 uczęszczało 115 uczniów, w 1961/62 - 118 (120), a w 1967/68 - 123. Wprowadzono jednolity strój dla chłopców i dziewcząt oraz tarcze z nazwą szkoły i miejscowości. Nadal zgodnie z zaleceniami wyższych władz, przestrzegano świeckości nauczania i laickości szkoły oraz wprowadzano w życie uchwały poszczególnych Plenum i Zjazdów Komitetu Centralnego Polskiej Zjednoczonej Partii Robotniczej. Działały organizacje: ZHP (Drużyna Harcerska i Zuchowa), Szkolna Kasa Oszczędności, Liga Ochrony Przyrody, Towarzystwo Przyjaźni Polsko-Radzieckiej.

Funkcjonował Społeczny Fundusz Budowy Szkół i Internatów. Swoim zasięgiem obejmował całą społeczność. Dochód przeznaczony był na budowę nowych szkół i internatów.

Funkcjonowało wiele kół zainteresowań np. recytatorskie, historyczne, biologiczne, geograficzne i techniczne.

Od roku 1966/67, zgodnie z zaleceniami władz oświatowych, miał być realizowany program ósmej klasy. Uczniowie klasy siódmej, którzy w czerwcu 1966 r. nie ukończyli 14 roku życia, mieli kontynuować naukę w ósmej klasie w Medyni Głogowskiej. Dopiero w kolejnym roku 1967/68 zaczęła funkcjonować w Zalesiu ósma klasa. Dzieci nie musiały dochodzić do szkoły w sąsiedniej miejscowości.

W latach 60-tych nadal uczono w klasach łączonych. Łączono przedmioty artystyczne - techniczne a także klasy, np. w roku szkolnym 1967/68 kl. IV i V, VI i VII, a w 1968/69 wszystkie, zaś oddzielnie uczyły się kl. I i VIII.

Po ukończeniu szkoły podstawowej uczniowie w większości kontynuowali naukę w szkołach średnich, liceach, technikach i zawodowych. Wybierali Technikum Mechanizacji Rolnictwa w Łańcucie, LO w Sokołowie lub Łańcucie, Zasadniczą Szkołę Metalowo - Włókienniczą w Rakszawie czy Technikum Łączności w Przemyślu.

W latach 70-tych nastąpił spadek liczby uczniów w Szkole Podstawowej w Zalesiu. Wszystkie klasy były łączone.

W roku szkolnym 1978/79 obniżono stopień organizacyjny szkoły. W Zalesiu powstał Szkolny Punkt Filialny Gminnej Szkoły Zbiorczej w Czarnej z siedzibą w Medyni Głogowskiej. Pozostały kl. I - IV. Uczniowie z kl. V - VIII od września do końca października 1978 r. dojeżdżali do szkoły w Czarnej zakupioną gminną przyczepą, a od l listopada tego roku do szkoły w Medyni Głogowskiej. W latach 80 -tych funkcjonował nadal w Zalesiu Szkolny Punkt Filialny z klasami I - III. Praca w szkole odbywała się na dwie zmiany ze względu na trudne warunki lokalowe. Od l września 1986 r. naukę w nowo wybudowanym budynku szkolnym rozpoczęto z klasami I - VI, w tym kl. III - IV i V - VI były łączone. Funkcjonował również oddział przedszkolny. Uczniowie kl. VII i VIII dochodzili do szkoły w Medyni Głogowskiej. W szkole w Zalesiu wzrosła liczba nauczycieli.

Rok szkolny 1987/88 zaczęto z kl. I -- VIII i oddziałem przedszkolnym. Nadal niektóre, mniej liczne klasy, były łączone. We wrześniu 1989 r. wprowadzono do szkoły lekcje religii. Wcześniej odbywały się one w prywatnym domu rodziny Jurków i Horzępów. Religii zaczął uczyć w naszej szkole katecheta ks. Wiesław Siwieć. Od roku szkolnego 1988/99 nauka w szkole odbywała się systemem pięciodniowym. W roku 1990/91 skończył się okres klas łączonych, co nauczyciele i uczniowie przyjęli z wielka radością i ulgą. Zwiększyła się również liczba nauczycieli.

Na początku września 1991r. nastąpiły zmiany programowe i „cięcia" godzin. Zmniejszono ustawowo liczbę godzin z języka polskiego, języka rosyjskiego, biologii, wiedzy o społeczeństwie, geografii, techniki i wychowania fizycznego.

W roku szkolnym 1999/2000 zaszły duże zmiany. Została wprowadzona w życie reforma oświaty. Powołano sześcioletnie szkoły podstawowe i trzyletnie gimnazja. W naszej gminie Czarna, pow. łańcucki utworzono dwa gimnazja: w Krzemienicy i Medyni Głogowskiej z oddziałami we wszystkich szkołach. W Zalesiu istniała Szkoła Podstawowa i Publiczne Gimnazjum w Medyni Głogowskiej oddział w Zalesiu. Wprowadzony został też nowy system oceniania, klasyfikowania i promowania.

W roku szkolnym 2003/2004 powołano Zespół Szkół w Zalesiu, w skład którego wchodzi Szkoła Podstawowa i Publiczne Gimnazjum. Od l września 2004 roku funkcjonuje Zespół Szkół w Zalesiu im. św. Jana Kantego.

 

B.    INWESTYCJE SZKOLNE W LATACH 1945-2004

Po 1945 roku w budynku szkolnym była tylko jedna sala. Wynajęto jeszcze dwie: jedną w Domu Gromadzkim, a drugą w domu prywatnego gospodarza. W 1954 roku mieszkańcy że obecna szkoła winna być zburzona" (Protokoły z posiedzenia rady pedagogicznej, 10 czerwca 1975 r.). Zmniejszone zostały też dotacje z Urzędu Gminy w Czarnej na prace remontowe w szkole w Zalesiu. W roku 1976/77 rozpoczęła się budowa ogrodzenia wokół obiektu szkolnego, która zakończyła się w roku szkolnym 1977/78. Boisko sportowe zostało przeniesione na miejsce dawnych działek od strony wschodniej. W tych pracach szkoła uzyskała pomoc od Spółdzielni Kółek Rolniczych w Czarnej z siedzibą w Pogwizdowie.

Szkoła w Zalesiu nadal borykała się z dużymi trudnościami. Budynki wymagały kapitalnego remontu. Na wniosek rodziców i nauczycieli nadrzędne organy oświatowe zdecydowały się poprzeć starania o budowę nowej szkoły. Przygotowano właściwą dokumentację i gromadzono materiał. Rozbiórkę starej szkoły (na górce) rozpoczęto 28 lutego 1981 roku. Zajęcia od tego czasu odbywały się tylko w dwóch salach w dolnym budynku. Na miejscu rozebranego budynku od marca 1981 roku do 1985 roku prowadzono prace budowlane. Trwała budowa nowej szkoły. W sierpniu 1986 roku, mimo wielu trudności spowodowanych brakiem materiałów i środków finansowych, prace doprowadzono do końca. 30 sierpnia tegoż roku nastąpił odbiór tzw. części dydaktycznej szkoły: parteru i piętra.

Nauka w roku szkolnym 1986/87 rozpoczęła się w nowym budynku. Ten fakt cała społeczność Zalesia przyjęła z wielką radością. Końcowy odbiór szkoły odbył się 30 lipca 1987 roku. W obiekcie nadal nie było wody, więc korzystano z sanitariatów znajdujących się na zewnątrz budynków.

W roku szkolnym 1989/90 zmodernizowano linię elektryczną i właściwie podłączono szkołę do sieci. Zakończono również prace przy budowie szkoły, choć nadal pozostały pewne braki, których likwidacja miała zapewnić większe bezpieczeństwo dzieci. We wrześniu 1993 r. został oddany do użytku wodociąg, a w listopadzie 1995 r. gazociąg wiejski. Do szkoły i przedszkola doprowadzono bieżącą wodę i instalację gazową.

W 2000 r. adaptowano pomieszczenia byłej hydroforni i utworzono przyszkolną siłownię. Mieszkańcy i młodzież mogą korzystać z profesjonalnego „Atlasu", wioseł, rowerków, sztang i hantli. W tym samym roku od strony zachodniej zbudowano asfaltowe boisko sportowe do koszykówki. Wykonano również odwodnienie zewnętrzne budynku szkolnego, aby nie ulegały zawilgoceniu pomieszczenia znajdujące się w piwnicach.

Od 2002 r. sukcesywnie dociepla się budynek szkolny i wykonuje elewację zewnętrzną. W latach 2002 2004 wymieniono stopniowo wszystkie okna w pomieszczeniach szkolnych i przedszkolnych, w tym cztery duże okna w sali gimnastycznej. Od strony wschodniej szkoły w 2003 r. wykonano chodnik z kostki brukowej. W 2004 r. dokonano nadbudowy i modernizacji części przedszkolnej. Została zrobiona też płyta odbojowa z kostki brukowej wokół budynku.

Przeprowadzenie wszystkich inwestycji było możliwe dzięki wsparciu ze strony władz oświatowych, samorządu gminnego oraz zaangażowaniu lokalnej społeczności.

 

V. PRZYGOTOWANIA DO NADANIA IMIENIA ŚW. JANA KANTEGO ZESPOŁOWI SZKÓŁ W ZALESIU.

W dokumentacji szkolnej posiadamy informacje potwierdzające fakt, że w 1904 r. funkcjonowała szkoła w Zalesiu i uczył w naszej wsi jeden nauczyciel. Nauka odbywała się wówczas w prywatnym domu. Dyrektor naszej szkoły, nauczyciele i władze samorządu gminnego postanowiły uczcić ten fakt i świętować setną rocznicę działalności szkoły w Zalesiu w 2004 roku. Zdecydowano się również nadać imię naszej szkole. Powołany został Komitet Nadania Imienia Szkole, w skład którego weszli rodzice i nauczyciele:

: Józef Woś-dyrektor Zespołu Szkół w Zalesiu, Julian Krauz - sołtys wsi, Edward Dobrzański - Przewodniczący Rady Gminy w Czarnej, Kazimierz Gołojuch — Wójt Gminy Czarna, rodzice uczniów: Halina Mróz (przewodnicząca Rady Rodziców), Bogdan Bujak, Renata Golec, Krystyna Jurek, Marek Kot, Róża Naworol, Maria Reizer, Wiesław Stróż, Andrzej Wilczek.

Skład Komitetu ustalili rodzice w czasie spotkania z nimi („wywiadówki") w szkole w październiku 2003 r.

Na Patrona naszej szkoły zaproponowano trzech kandydatów: Wincentego Witosa, św. Jana Kantego i Bolesława Prusa.

Rodzice i uczniowie zostali zapoznani z ich życiem i działalnością. W wyniku spotkań i dyskusji rodziców, uczniów i nauczycieli zdecydowano, że patronem naszej szkoły ma być św. Jan Kanty. Wynika to z tradycji, bowiem w dokumentach szkolnych - dokładnie w „Księdze Ocen Sprawowania i Postępów w Nauce Uczniów" w roku szkolnym 1938/39 figuruje zapis:

 

Publiczna Szkoła Powszechna

stopnia I - go

im. Św. Jana Kantego

z polskim językiem nauczania

 

Również w „Arkuszach Ocen" dla rocznika dzieci urodzonych w roku 1933, 1934, 1935, 1936, 1937, 1938, 1939, 1944 wystawionych za lata nauki 1940/41, 1947/48 widnieje nazwa naszej szkoły z podanym imieniem Jana Kantego. Posiadamy także świadectwo szkolne Zofii Panek - uczennicy klasy trzeciej Publicznej Szkoły Powszechnej stopnia Pierwszego im. Jana Kantego w Zalesiu z 21 czerwca 1938 roku. Nigdzie jednak nie mamy potwierdzenia w dokumentacji, że szkoła w Zalesiu miała oficjalnie nadane imię patrona. Sięgamy więc tylko do tradycji. Wiemy również, że znajdująca się w pobliżu szkoły kapliczka przypisana była św. Janowi z Kęt i znajdowała się w niej Jego rzeźba. Figura zaginęła (ukradziona?) w latach 90-tych XX wieku. Te fakty zadecydowały o przyjęciu osoby św. Jana z Kęt na przyszłego Patrona naszej szkoły.

Ustalono, że uroczystość nadania imienia szkole w stulecie jej działalności odbędzie się na początku przyszłego roku szkolnego 2004/2005 (we wrześniu lub październiku 2004 r.).

Na posiedzeniu rady pedagogicznej zdecydowano, że uczniowie naszej szkoły mają być zapoznani z biografią przyszłego Patrona. Życiorys Mistrza z Kęt z cudami, legendami, „drogą" na Ołtarze oraz ilustracjami został opracowany w oparciu o dostępną literaturę przez nauczycielkę historii Danutę Gołojuch. Przepisano go komputerowo w kilku egzemplarzach, zbindowano i przekazano nauczycielom, którzy na lekcjach języka polskiego, historii i godzinach z wychowawcą zapoznawali z nim uczniów. Przygotowano gazetkę ścienną, na której umieszczono skanowane zdjęcia i ilustracje miejsc, z którymi był związany św. Jan Kanty. Zdobytą podstawową wiedzę o przyszłym Patronie uczniowie mieli możliwość wykorzystać i zaprezentować w czasie I etapu KONKURSU WIEDZY O ŚW. JANIE Z KĘT. Odbył się on 19 kwietnia 2004 r. w naszej szkole. Powołana przez dyrektora Józefa Wosia komisja konkursowa w składzie: Danuta Gołojuch - przewodnicząca i członkowie: Ryszard Gołojuch, Ewa Jurek, Agnieszka Lalicka i Ewa Czado przygotowała dwa zestawy pytań: jeden dla uczniów kl. IV - VI szkoły podstawowej i drugi dla uczniów kl. I - III gimnazjum. Prace zostały ocenione, a wyniki konkursu (listę uczniów z liczbą uzyskanych punktów) umieszczono w gablocie szkolnej. W I etapie konkursu 19 kwietnia 2004r. wzięło udział 39 uczniów szkoły podstawowej (z kl. I - VI) i 36 uczniów naszego gimnazjum (kl. I- III).